تمرکز ندارم، همش حواسم پرت میشه چیکار باید بکنم؟
خب بچه های عزیز و سخت کوش تو این پست میخوایم راجب یه موضوع مهم دیگه صحبت کنیم.موضوعی که هممون حداقل یک بار به خاطرش به مشکل برخوردیم. مشکل عدم تمرکز حالا چه در انجام یه کار مهم یا چیزی که میخوایم بیشتر بهش بپردازیم مشکل عدم تمرکز هنگام مطالعه و درس خوندن هست. میخوایم بهش دقیق تر نگاه کنیم و بدونیم همه ما آدم ها در شرایطی و بعضی از روزها اون تمرکز لازم رو برای انجام دادن کارهای روزانه خودمون نداریم و این کاملا طبیعی هست اما ما میتونیم با انجام بعضی از کارها و بعضی از تکنیک ها به خودمون کمک کنیم که در اون شرایط عدم تمرکز که واقعا اذیت کنندس بتونیم کارمون رو به خوبی پیش ببریم و نزاریم کیفیت کارمون، درس خوندنمون و … پایین بیاد. تمرکز برای انجام هرکاری مهم و ضروری هست. اما اصلا تمرکز و توجه که در طول روز در موقعیت های مختلف بارها ازش استفاده می کنیم چی هست؟ چطور تعریف میشه؟ تا چه حدی این عدم تمرکز طبیعی هست و از چه زمانی نیازه که برای رفع این مشکل از متخصص های روان کمک بگیریم؟
تمرکز در واقع فرایندی هست که ما توجه خودمون رو معطوف به یک موضوع خاص، کارخاص، فکر خاص یا هدف خاصی می کنیم و در حالی اینکار رو می کنیم که توجه خودمون رو از سایر احساس و افکارو کارهای دیگه به جز چیزی که روی اون تمرکز کردیم برمیداریم و به عبارتی عامدانه موارد دیگر رو نادیده میگیریم. البته اگه ناگهان اتفاقی اطراف ما رخ بده توجهون رو از کاری که داریم انجام می دیم بر میداریم و به اتفاقی که ناگهانی پیش اومده توجه می کنیم.
حالا شاید از خودتون بپرسید اصلا چرا تمرکز توجه مهم هست؟ چرا لازمه ما کارمون رو با تمرکز انجام بدیم؟
بعضی وقتا حتما براتون پیش اومده که تمرکز خوبی نداشتید اما کاری رو باید انجام می دادید، یکم سخت بوده اما انجامش دادید! پس چرا تمرکز مهمه؟ خلاصه بخوایم بگیم اینه که کارها با تمرکز بهتر و راحت تر انجام میشن.
جونم براتون بگه دانش آموزای سخت کوش، وقتی کاری با تمرکز انجام میشه…
کارها کیفیت بالاتری پیدا میکنن:
یکی از مهم ترین ویژگی های کاری که با تمرکز انجام میشه اینه که از بقیه کارها کیفیت بالاتری پیدا میکنه. وقتی از کیفیت صحبت میکنیم منظورمون اینه که امکان اشتباه و خطا کمتر میشه و کارها بهتر انجام میشه. با دقت تر، خفن تر، قشنگ تر و… خودتون بهش فکر کنید وقتی سرکلاس یه مبحث درسی رو با دقت گوش میدید و تمرکز دارید چقدر بهتر یاد می گیرید تا وقتی که بدون تمرکز دارید فقط به حرف معلم ها گوش میدید و تمرکز ندارید.
کارها سریع تر انجام میشه:
وقتی تمرکز دارید و حواستون پرت چیزهای دیگه غیر از کاری که باید انجام بدی نیست چه اتفاقی میفته؟ خب مشخصه شما کارتون رو سریع تر انجام می دید. بیشتر دانش آموزای ما که برای درس های مدرسه یا تیزهوشان میخوان آماده بشن تقریبا بیشتر مواقع از کم اوردن وقت شکایت دارن. همیشه میگن ما وقت نمی کنیم یا درس خوندن ما خیلی طول میکشه اگه دقیق تر خودتون بهش فکر کنید و بررسی کنید متوجه میشید که این مشکل ارتباط زیادی به عدم تمرکز و حواس پرتی بچه ها موقع درس خوندن داره. وقتی ما قصد انجام کاری رو داریم باید همه حواسمون رو به انجام کار موردنظر بدیم تا متمرکزتر و بهتر کارمون انجام بدیم، خب منطقی هست که سرعت انجام کارمون هم بالاتر میشه. تا حالا پیش اومده یه پاراگراف رو بار اول بدون تمرکز مطالعه کردید، یهو متوجه شدید که اصلا متوجه نشدید چی میگه؟ بعد دوباره مجبور شده باشید برگردید از اول زمان بزارید و مطالعه بکنید. خب انجام همین کار سرعت مطالعه کردن شما رو پایین میاره. حالا فکر کن این اتفاق برای همه پاراگراف ها بیفته… هیچی دیگه باید ساعت ها پای کتاب بشینید که هم خسته کننده هست و هم وقتگیر و بازده کمتری هم برای شما داره.
مورد بعدی که ناشی از تمرکز توجه در انجام امور هست اینه که شما استرس کمتری رو تجربه می کنید:
وقتی حواسپرتی کمتری دارید کارهاتون رو بهتر انجام میدید و وقتی کاراتون بهتر و سریع تر انجام میشه دشواری شروع کردن کار براتون کاهش پیدا میکنه و همه اینا به خودی خود باعث میشن احتمال به تعویق انداختن کارها و تعلل کردن شما (به زبان راحت تر تنبلی کردن و پشت گوش انداختن) کمتر بشه. اینجوری به موقع تکالیف و وظایف خودتون رو انجام میدید و استرس شما به طرز خیلی دلچسبی کمتر میشه. یادم میاد قبلا جایی نوشته ای خونده بودم که میگفت انجام دادن هرکار و تکمیل کردنش خودش باعث میشه کارهای بیشتری رو به سرانجام برسونید. انگار هرکار که تموم میشه یه نفس راحت میکشی و انرژی میگیری کارهای دیگه ای رو انجام بدی… واقعا کیف میده. خصوصا اگه یه دفترچه انجام کارهای روزمره هم داشته باشی که بعد از تکمیل پلن های هر روزت یه تیک بزرگ بزنی برای روبروی هرکار.
خلاقیت:
وقتایی که هول هولکی کاری رو انجام میدی به خیلی چیزها توجه نمی کنیم شاید جزئیات رو از قلم بندازیم، توجه کردن به جزئیات باعث میشه قوه خلاقیت ما به کار بیفته و شاید بتونیم یه سری تغییرات خلاقانه روی فرایند انجام کار و پیاده کنیم. چیزهایی رو عوض کنیم؛ به دلخواه خودمون برنامه ریزی کنیم و کلی کارجالب انجام بدیم.
حالا این همه گفتیم تمرکز توجه خوبه، مهم، کلی خاصیت داره و… حالا چیکار کنیم تمرکز ما بالا بره؟ ایا همیشه باید تمرکز داشت؟ چه چیزهایی اصن تمرکز ما رو بهم می ریزه؟
چه عوامل اجتناب ناپذیری وجود دارند که باعث مختل شدن تمرکز ما میشوند؟
عوامل زیادی وجود دارند که تمرکز ما را بهم می ریزند. عواملی مثل خستگی، خواب آلودگی، استرس و اضطراب، گرسنگی، مشغولیت فکری، هیجانات شدید مثل خوشحالی زیاد و غم زیاد و شاید عصبانیت و… منجر به کاهش تمرکز و حواس پرتی ما می شوند. مهم ترین عامل که تمرکز افراد رو بهم می ریزه استرس است. وقتی شما استرس رو تجربه می کنید افکار نگرانی و حالات منفی بر ذهن شما غالب می شوند و تمرکز توجه بسیار سخت میشه.
بچه ها اما اینو یادتون باشه ما آدم آهنی نیستیم و احساسات ما زندگی کردن توی جامعه امروز و چیزهایی مثل مرگ عزیزانمون، بیماری، استرس های محیطی و… همه میتونه باعث بشه ما نتونیم تمرکز داشته باشیم، و این طبیعی هست پس ما سعی میکنیم توجه و تمرکز داشته باشیم تا بتونیم به خوبی از عهده کارهای روزمره خودمون بربیایم اما گاهی اوقات هم موفق نمیشیم که اینکار رو انجام بدیم؛ اون جور وقتا لطفا هوای خودتون رو داشته باشید خودتون رو سرزنش نکنید.
خب 😊
تکنیک هایی که میتونه بهتون کمک کنه تمرکز شما بالا بره.
شما دانش آموزای تیزهوشانی ما مهم ترین وظیفه ای که دارید درس خوندن پس تکنیک های ما برای مطالعه با تمرکز بیشتره. برای تمرکز داشتن در همه امور بهتره حواستون به خواب و خوراک و مدیریت استرس روزانه خودتون باشه.
قبل اینکه کاری رو انجام بدید بهتره شرایط خودتون رو در نظر بگیرید که این شامل: ساعت انجام کار اینکه این ساعت برای انجام کار مورد نظر شما مناسب هست یا خیر؟ (مثلا وقتی دوازده شب که خوابت میاد تصمیم میگیری متحول بشی و درس بخونی اصن زمان مناسبی نیست و نباید انتظار داشته باشی بتونی تمرکز داشته باشی بچه جون!)
شرایط روحی و جسمی خودتون رو در نظر بگیرید. مثلا وقت که سرماخوردگی شدید دارید و به زور چشمای خودتون رو باز نگه داشتید برای مطالعه کردن، نباید انتظار تمرکز کامل رو داشته باشید.
گاهی وقتا همه عوامل درونی شما مناسبه. یعنی خوب استراحت کردید خوب و مناسب غذا خوردید از لحاظ روحی در یک حالت نرمالی به سر می برید نه خیلی غمگین هستید و نه خیلی هیجان زده اما محیط بیرونی شما مناسب نیست. شاید در محیط اطراف شما که میتونه اتاقتون باشه، محیط منزلتون باشه داخل مدرسه و شاید حتی در محیط مخصوص مطالعه باشه مثل کتابخونه بله … درست شنیدید امکان داره شما داخل کتابخانه هم نتونید تمرکز کنید. ممکن سرو صدا و عامل مزاحمی وجود داشته باشه که حواس شما رو پرت بکنه. مثلا داخل منزل وقتی در حال مطالعه هستید صدای تلویزیون حواس شما رو پرت کنه کنجکاو بشید که بازیگرای فیلمی که مادرتون داره تماشا میکنه بهم چی میگن؟ یا صدای صحبت کردن تلفن و شاید هم سر و صدای همسایه ها همه میتونه باعث بهم خوردن تمرکز میشن. شاید سر و صدا نباشه اما بازم نتونید تمرکز کنید یعنی یک عامل محیطی دیگه مثل رنگ یا صدای یک وسیله، بوی یک خوراکی(خصوصا برای بچه های شکمو) حواس رو پرت میکنن. شما باید تلاش کنید که محیط رو تا حد زیادی مدیریت کنید و تلاش کنید که خودتون رو با شرایط وفق بدید. همیشه یادتون باشه حساسیت زیاد هم نتیجه خوبی نداره.
-محیط رو کنترل کنید. میتونید برای جلوگیری از سر و صدای زیاد از گوشگیر استفاده کنید.
-تمرکز شما هرچقدر هم که خوب باشه اما یک آستانه ای داره لازمه هر بیست و چهار دقیقه یک بار استراحت کنید بین مطالعه خودتون.
-مشغولیت های خودتون رو یادداشت کنید روی یک کاغذ تا بعدا بهشون فکر کنید. نوشتن کمک زیادی به استراحت مغز میکنه.
-ابتدای مطالعه اگر شرایطش هست با صدای کمی بلندتر شروع کنید و به تدریج با سکوت مطالعه کنید.
-با مداد خط نوشته ها رو دنبال کنید.
-هنگامی که خیلی گرسنه هستید یا خیلی پرخوردی کردید مطالعه نکنید.
– هنگام مطالعه مایعات مصرف کنید.
-سبک زندگی خودتون رو بررسی کنید(تو پست های قبلی براتون مفصل راجب سبک های زندگی نوشتم.)
-دمای محیط یکی از عوامل تاثیر گذار بر تمرکز هستش سعی کنید که دمای مناسبی در محیط خودتون داشته باشید.
-نرمش کنید و بین مطالعه کردن هوای تازه بخورید.
و در نهایت بچه های عزیز همیشه سعی کنید بررسی کنید چه عاملی منجر شده که تمرکز نداشته باشید و بعد از پیدا کردن دلیل با هوشمندی سعی کنید مشکل رو برطرف بکنید.
ابراهیمی فرد مشاور آکادمی وینتستر
در آخر شاید همه چی رو درست انجام داده باشید و حسابی هم تلاش کرده باشید اما به دلایلی که از کنترل ما خارج هستش و غیرمنتظره هستند نتونید به هدف برسید. اون موقع ما آدم ها باید هدف های دیگه ای رو جایگزین کنیم و سعی کنیم با شرایط خودمون رو وفق بدیم. و بدونیم زندگی هزاران بالا و پایین داره و شاید چیزی بهتر در انتظار ما باشه.
